ارزیابی تاثیرات اجتماعی و فرهنگی طرح توسعه محله هرندی
محله هرندی یکی از قدیمیترین محلات شهر تهران بوده است که از شمال به خیابان مولوی مرکزی از جنوب به خیابان شوش از غرب به خیابان خیام و از شرق به خیابان ری منتهی میشود.
بافت قدیمی آن که قدمتی بین 70 تا 100 سال دارد با منازل قدیمی، فرسوده و در حال ریزش از مشخصات بارز این محل است. معابر تنگ و باریک که در آنها تردد حتی موتورسیکلت نیز با مشکل انجام میشود.
نام قدیم آن دروازه غار(یکی از چند دروازه شهر تهران) بوده که بعد از انقلاب اسلامی به نام شهیدآیتالله هرندی (از مبارزان علیه حکومت شاهنــشاهی) تغییریافته است.
در کنار مسائل کالبدی فوق شدت و گستره آسیبهای اجتماعی محله سبب شده است که بافت جمعیتی آن به تدریج تغییر یابد و ساکنان اصلی، محل را ترک کنند.
تحت تاثیر متغیرهای ساختاری و اجتماعی از قبیل ارزانی زمین و ملک و اجاره نسبت به بازسازی خانههای خود اقدام نکنند و سرمایهگذاران نیزرغبتی برای سرمایهگذاری نداشته باشند.
در این پژوهش سعی شده است تا در ابتدا مهمترین مسائل و مشکلات موجود در محله شناسایی شده و نظام اجرای پروژه (و یا عدم اجرای آن) و نیز راهکارها و مسیرهای مناسب برای کاهش پیامدهای منفی اجرای پروژه و رضایت ساکنین مورد بررسی قرار بگیرد.
مدیریت چالش میان اجرای پروژه های توسعه در سطح شهر و خواستهها و نیازهای گروههای مختلف شهروندان نیازمند بررسی و مطالعات عمیق اجتماعی است تا بتواند از طریق شناسایی دقیق مسئله اجتماعی و پیامدهای توسعهای به مدیریت پیامدهای نامطلوب اقدامات توسعهای و کاهش آثار منفی آن کمک نماید. نقشه صفحه بعد موقعیت جغرافیایی محله هرندی را نشان میدهد.
ساختار گزارش ارزیابی تاثیرات اجتماعی و فرهنگی طرح توسعه محله هرندی به صورت زیر می باشد:
فصل اول مبانی ارزیابی
مقدمه
بیان مسئله
قرار گرفتن در حاشیه ناحیه تجاری مرکزی شهر
فرسودگی و ناکارآمدی بافت مسکونی و رو به زوال بودن بافت مسکونی آن و تبدیل شدن آن به مرکز انبارداری فعالیتهای تجاری
جمعیت گریزی، جابجایی سریع جمعیت، سکونت فقرا و تشدید آسیبهای اجتماعی در آن
بدنام بودن محله، رونق اقتصاد جنایی ناشی از مبادله موادمخدر، فحشاء، تکدیگری و کار کودکان
ضرورت انجام اتا
اهداف اتا در این طرح
سؤالات پژوهش
روش انجام اتاف
جامعهآماری و نمونهگیری
چارچوب مشاهدات میدانی
موضوعات مورد مشاهده:
فصل دوم: معرفی طرح توسعه محله هرندی
سازمان مجری طرح
ضرورت اجرا و اهداف پیشبینی شده پروژه
دیدگاههای مدیریت شهری در طرح توسعهی محله هرندی
نقشه تفصیلی طرح توسعه محله هرندی
پروژههای پیشاهنگ
ساختار اجرایی و اقدامات جاری طرح
اقدامات کارگروه عمرانی:
اقدامات کارگروه امنیتی-انتظامی:
اقدامات کارگروه فرهنگی – مذهبی
اقدامات کارگروه خدمات رفاهی
اقدامات کارگروه توسعه و نوسازی
دامنه جغرافیایی و اجتماعی پیشبینی شده برای توزیع نتایج مورد انتظار پروژه
مکانیابی و اهم کاربریهای اطراف پروژه و استقرار فضایی کاربریهای مشابه
مهمترین ریسکهای پروژه از نظر طراحان و مجریان پروژه
مکانیسمها و برنامههای جبرانی پیشبینیشده در پروژه برای گروههای بازنده
ذینفعان پروژه
بررسی جایگاه طرح در اسناد فرادست
فصل سوم: مبانی نظری نوسازی و توسعه محله
سیرتحول و تکوین رویکردهای نوسازی شهری
بررسی و ارزیابی شیوههای مداخله در بافتهای فرسوده
روشها و اقدامات مداخله در بافتهای فرسوده
شیوههای مداخله
واکنشهای اجتماعی نسبت به برنامههای نوسازی شهری و پیامدهای آن
نوسازی شهری به مثابه توسعه محله
اقدامات مداخلهای انجام شده در ایران
پروژه نواب
پروژه محله سیروس
پروژه بریانک- هفتچنار
پروژه خاک سفید
جمعبندی مبانی نظری و تجربیات نوسازی
توسعه محله، الگوی مطلوب
فصل چهارم: توصیف محیط اجتماعی پروژه
پیشینه و تحولات تاریخی محله هرندی
پیشینه بافت اجتماعی محله هرندی
ویژگیهای جمعیتی
مرزهای اجتماع تحت تاثیر پروژه
تحلیل ظرفیت نهادی پروژه
محلهی هرندی، مسالهای ملی و فرابخشی
مسالهی هرندی، ظرفیتها و محدودیتهای مداخلات شهرداری
ساختار اقتصاد محله
اقتصاد رسمی محله هرندی
اقتصاد غیررسمی محله هرندی
اقتصاد جنایی محله هرندی
اقتصاد مسکن
مورفولوژی محله، سازمان فضایی و کاربری زمین
نهادهای فرهنگی و آموزشی و تفریحی
بررسی ویژگیهای فرهنگی و روابط اجتماعی محل
ساختار اجتماعی و فرهنگی کنونی محله هرندی
قومیت، سبک زندگی و ساختار قدرت در محله هرندی
نیازهای محله هرندی
نیازهای عمومی محله هرندی:
نیازهای گروههای خاص محله هرندی:
نتایج حاصل از مرحله جلب مشارکت عمومی
فصل پنجم: پیامدهای اجتماعی و فرهنگی پروژه
روشهای مورد استفاده جهت شناسایی، برآورد و پیشبینی پیامدها
دامنهیابی پیامدهای اجتماعی طرح توسعه محله هرندی
بررسی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی طرح توسعه محله هرندی؛ آزمون فرضیات
آزمون فرضیه 1: اجرای طرح توسعه محله هرندی باعث میشود ساکنان قدیمی برای سکونت به محله بازگردند.
جمعبندی فرضیه 1: پیامد کنونی نوسازی، خروج باقیمانده ساکنان قدیمی محله
آزمون فرضیه 2: جمعآوری معتادان از فضاهای عمومی محله، باعث ارتقاء امنیت محله میشود.
جمعبندی فرضیه 2: پیامدهای جمعآوری معتادین، رونق ساخت و ساز و بازتولید آسیبهای اجتماعی در محله هرندی
آزمون فرضیه 3:توسعه شبکه راه ها و حمل و نقل عمومی باعث توسعه محله هرندی (نظارت بیشتر، فرار معتادان و افزایش امنیت+ افزایش ارزش اقتصادی املاک + بهبود دسترسی ساکنان به وسائل نقلیه عمومی) می شود.
جمعبندی فرضیه 3: پیامدهای ساماندهی شبکه معابر؛تسهیل حمل و نقل اقتصاد بازار، مسکن و فعالیتهای جنایی
آزمون فرضیه 4:تغییر کاربری پارکها و فضاهای سبز محله برای اهداف آموزشی، ورزشی و فرهنگی باعث افزایش امنیت و منزلت اجتماعی محله می شود.
جمعبندی فرضیه 4: پیامدهای تغییر کاربری پارکها؛ کاربری فرامحلهای و فرهنگپذیری دوسویه خردهفرهنگ سالم و ناسالم
آزمون فرضیه 5:ایجاد مراکز محله باعث افزایش تعاملات اجتماعی ساکنان، تقویت نظارت عمومی و افزایش امنیت در محله می شود.
جمعبندی فرضیه 5: پیامدهای ایجاد مراکز محله؛ کنتراست آسیبهای اجتماعی در نقاط مختلف محله
آزمون فرضیه 6:اختصاص بلوکهای مجاور بازار به عنوان پهنه همپیوند بازار باعث توسعه محله میشود.
جمعبندی فرضیه 6: پیامدهای توسعه بازار به بافت مسکونی؛ عدم تحقق اهداف موردانتظار و لزوم بازنگری در اجرا
آزمون فرضیه 7: اقدامات توسعه محله منجر به تشدید نابرابری در محله و فقیرتر شدن محرومترین اقشار ساکن محل میشود.
آزمون فرضیه 8:طرح توسعه محله هرندی موجب انتقال آسیبهای اجتماعی و پراکندگی آن در سایر مناطق شهر تهران و شهرستانهای همجوار میشود.
آزمون فرضیه 9: طرح توسعه محله هرندی موجب افزایش جمعیت آسیبپذیر و بازتولید آسیبهای اجتماعی در مقیاس گستردهتر در محله میشود.
جمعبندی فرضیه 9: پیامدهای طرح توسعه؛ افزایش جمعیت آسیبپذیر و بازتولید آسیبهای اجتماعی در محله
فصل ششم: مدیریت پیامدهای اجتماعی و فرهنگی پروژه
مقدمه
راهکارها
لزوم برنامهریزی شهری ویژه برای محله هرندی:
تهیه طرح ویژه نوسازی محله هرندی:
طراحی سامانهی ویژهی مداخله در آسیبهای اجتماعی محله هرندی:
این گزارش در قالب فایل word ودر 206 صفحه ارائه شده است.